Havran’a 10 km.lik asfalt yol ile bağlı olup muhtarı Sami UÇAR’dır. Elektriği, telefonu, suyu ve kanalizasyonu bulunmaktadır. 2 kahvehanesi ve bir bakkal dükkanı bulunan köyün okulunda 1 öğretmen ve 21 öğrenci vardır. Okul 1967 yılında yapılmıştır. Yırtma tahtadan yapılmış eski caminin yerine 1959 yılında yeni cami yapılmıştır. İmamevi, odası abdest alma yeri olmakla birlikte minaresi yoktur. Evge tepesinin kuzey batısında çamlarla kaplı bir yerde kurulan köyün sakinleri yaz aylarında Balıkesir-Havran yolu üzerinde incir, armut, erik, üzüm v.s. sattıkları gibi sonbaharda da çam melkisi satışı ile gelir sağlamaya çalışmaktadır.
Köy, İsa (Ese) adlarını taşıyan iki kardeş tarafından kurulmuştur. Ahmet Vefik (Amadı Rafık) Paşa’nın iskân ettiği bir yörük köyüdür. Köyün 15 km. güneyindeki “Duzbeli” ve “Kaklık” mevkilerine yaylaya çıkarlar, çuldan çadır kurarlarmış. Şimdiki yer köyün kışlağı imiş. Dağarcığa peynir depip toprağa gömerlermiş. Keçi sütünden “Kesik” yapılırmış. Çiğden peynir demek olan kesik dağarcığa depilirmiş. Halen köyde kesik yapılmaktadır.(1)
Kılaz yörüğü olan köy eskiden Karaoğlanlar’ın mahallesi imiş. “Yukarı oba” dedikleri Karaoğlanlar’dan 1966 yılında ayrılarak muhtarlık haline gelmişlerdir.
İstiklâl Harbi başlamadan önce gelen çekirgeleri toplayıp “dağarcık” lara doldurarak gömmüşler. Çekirgeden sonraki yıl gübrelerinden dolayı iyi mahsûl olmuş.
Eskiden evler sazdanmış. Sonra toprak damlı yer evler yapılmıştır. “Haney” ve “Hayat” deyimlerini kullandıkları gibi ağabeye “başa” demektedirler.
Köyün güneydoğusunda bulunan Dede Tepesi (Palamutluk)’nde bulunan mezara yağmur duasına çıkarlarmış. Köyün kuzeyinde Balıkesir yolu kenarında eski Hallaçlar yolu üzerinde “Türkmen mezarı” denilen eski mezarlık var.
Netseler, Hasanca, ıbıka, Sarılar, Üsencik, Gara Eseler, Şaban Hocalar isimli sülalelerden meydana gelen köyde zeytin ürünü yanında buğday, arpa, yulaf, incir ve armut yetişmektedir. 400 arı kovanı ve 4 traktör bulunmaktadır.
(1) Eseler’e ait bilgiler sayın Şerif Ali Ozan’dan alınmıştır.
